کد مطلب:113781 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:259

اقسام مباحث فکری











1- برخی از مطالب و مباحث فكری، اخلاقی، عقیدتی و... را می شود برای همه ی طبقات فكری جامعه بگونه ای روشن مطرح نمود و همه ی افراد می توانند بدون كمترین زحمت و تلاشی از آنها بهره مند گردند مانند:

الف- مباحث و تذكرات اخلاقی

ب- مباحث و تذكرات اخلاقی در رابطه با جامعه ی بشری (اخلاقی اجتماعی).

ج- مباحث و تذكرات تاریخی

د- برخی از مباحث و تذكرات مربوط به احكام و مسائل اسلامی

ه- برخی از مباحث و تذكرات بهداشتی

این قسم از مباحث یاد شده در اكثر خطبه های كوتاه و نامه ها و حكمت های نهج البلاغه بدون هر گونه طرح و مقایسه ای مطرح شده اند و ما نیز در آموزش آنها غالبا نیازی به استفاده ی از طرح ها، یا جاذبه های هنری نداریم.

2- بعضی از مباحث و مطالب فكری، عقیدتی را بدون استدلال های قوی و روشن، نمی شود آموزش داد.

زیرا اگر استدلال مورد توجهی مطرح نگردد آن بحث مورد

[صفحه 44]

نظر، نوعی ادعای بی ارزش شناخته می شود و بد آموزی های عقیدتی را بهمراه خواهد داشت مانند:

الف- مباحث مربوط به اصول عقائد اسلامی

ب- مباحث مربوط به جهان نادیدنی ها

ج- مباحث مربوط به واقعیت های علمی

این دسته از مباحث را در قرآن و نهج البلاغه و دیگر منابع روائی، همراه با انواع استدلال ها می نگریم.

هر كجا از وجود خدا، صحبت بمیان آمد استدلال های قانع كننده ای نیز در كنار آن بگونه ای دل پذیر و شایسته مطرح گردیده است.

(خطبه ها و مباحث یاد شده را از كتاب معجم المفهرس و الهادی و الدلیل و تصنیف نهج البلاغه، بگونه ی فیش موضوعی، می توانید استخراج نمائید).

3- و برخی دیگر از مباحث كلامی و فلسفی و عقیدتی و علمی نهج البلاغه را تنها با استدلال های گوناگون نیز نمی شود برای همه ی طبقات و سطوح فكری جامعه مطرح نمود تا قابل استفاده ی عموم گردد زیرا:

الف- نوع استدلال ها محكم و بلند و ارزشمند است كه اكثر فكرها و عقل ها را توان پرواز در فضای روشن آنها نیست.

ب- مباحث در سطح بسیار عالی قرار دارند كه تفهیم آنها مشكل است.

ج- مباحث اعتقادی نوعا با دیگر مسائل اسلامی و اصول مسلم فكری در ارتباطند كه بدون «كل نگری» و توجه به همه ی جوانب آن، قابل شناخت و بررسی نمی باشند

[صفحه 45]

د- برخی از مباحث اسلامی از یك گستردگی و پراكندگی خاصی برخوردارند كه احتیاج به بررسی های مسلسل و طولانی و مربوط بهم دارند.

ه- و برخی دیگر از مباحث بلند اسلامی را می توان به خواص فكری جوامع علمی اختصاص داد كه برای عموم افراد جامعه، قابل طرح و بررسی و شناخت نخواهند بود.

در اینگونه از مباحث یاد شده ناچاریم برای شناخت همه ی سطوح فكری جامعه، از روش ها و شیوه های زیر استفاده نمائیم.

. طرح و طراحی

. جاذبه ی هنری شعر شاعران

. جاذبه ی هنری ضرب المثل ها

. جاذبه ی هنری مقایسه و تشبیه كردن ها

. كلیدهای شناسائی

. روش های تحقیق و بررسی

در این رابطه با توجه به ضرورت طرح ها و روش ها، می توانیم بگوئیم كه گاهی ارزش آموزشی طرح ها، با ارزش معنوی مباحث بلند كتب عقیدتی برابری می كند.

زیرا اگر این قبیل از مباحث را بدون روش ها و طرح های لازم آموزشی، مطرح نمائیم قابل استفاده و شناسائی نمی باشند و در لابلای كتاب های خاص خودشان باقی می مانند و روشنگر راه حقیقت طلبان همیشه ی تاریخ، نخواهند شد.[1].

[صفحه 46]


صفحه 44، 45، 46.








    1. دانشمندان و شعرا، اسلامی از روش طراحی و شیوه های آموزشی قرآن و نهج البلاغه رهنمون گرفتند كه همه جا مباحث خود را در قالب طرح های زیبا مطرح كرده اند.